🧪 Acetylcysteine là thuốc gì? Có tốt không?
Acetylcysteine (hay N-acetylcysteine, viết tắt NAC) là một loại thuốc được sử dụng phổ biến với hai công dụng chính:
👉 Tiêu nhầy đường hô hấp và
👉 Giải độc paracetamol trong trường hợp quá liều.
Ngoài ra, Acetylcysteine còn có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ gan và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh mạn tính.
🎯 Công dụng chính của Acetylcysteine
1. Tiêu nhầy trong bệnh lý hô hấp
Đây là công dụng phổ biến nhất của Acetylcysteine.
-
Phá vỡ cầu nối disulfide trong chất nhầy → làm loãng đờm, dễ khạc ra ngoài.
-
Giúp giảm ho có đờm, thông thoáng đường thở.
🔹 Chỉ định trong các bệnh:
-
Viêm phế quản cấp và mạn
-
Hen phế quản
-
Viêm xoang
-
COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính)
👉 Dạng dùng: Viên sủi, gói bột pha uống, dung dịch khí dung.
2. Giải độc paracetamol (acetaminophen)
Acetylcysteine là thuốc giải độc đặc hiệu trong các trường hợp uống quá liều paracetamol.
-
Cơ chế: khôi phục nồng độ glutathione trong gan, ngăn ngừa hoại tử tế bào gan.
-
Cần được sử dụng càng sớm càng tốt, hiệu quả cao nhất trong vòng 8–10 giờ đầu.
👉 Dạng dùng: Dung dịch tiêm tĩnh mạch hoặc uống theo phác đồ của bác sĩ.
3. Bảo vệ gan và chống oxy hóa
-
Acetylcysteine có tác dụng trung hòa gốc tự do, giúp bảo vệ gan và mô phổi.
-
Được nghiên cứu bổ trợ trong các bệnh mạn tính như: xơ gan, viêm gan mạn, xơ phổi, tổn thương phổi do ô nhiễm.
⚠️ Đây là công dụng mở rộng, chỉ dùng khi có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.
💊 Hướng dẫn liều dùng Acetylcysteine
| Mục đích sử dụng | Liều dùng phổ biến |
|---|---|
| Tiêu nhầy (người lớn) | 200 mg x 2–3 lần/ngày hoặc 600 mg/ngày |
| Trẻ em 2–6 tuổi | 100 mg x 2–3 lần/ngày |
| Giải độc paracetamol | Theo phác đồ điều trị tại bệnh viện |
👉 Uống sau ăn và uống nhiều nước để tăng hiệu quả tiêu nhầy.
⚠️ Tác dụng phụ và lưu ý khi sử dụng
🧯 Tác dụng phụ có thể gặp:
-
Buồn nôn, nôn
-
Chướng bụng, đầy hơi
-
Dị ứng nhẹ: phát ban, ngứa
-
Hiếm gặp: sốc phản vệ (thường khi tiêm)
🚫 Chống chỉ định:
-
Dị ứng với Acetylcysteine hoặc tá dược của thuốc
-
Loét dạ dày tá tràng tiến triển
📌 Thận trọng với:
-
Phụ nữ mang thai, cho con bú
-
Người có tiền sử hen suyễn hoặc co thắt phế quản
📦 Các biệt dược Acetylcysteine phổ biến tại Việt Nam
| Tên thương mại | Dạng dùng | Hàm lượng |
|---|---|---|
| Acemuc® | Gói bột pha uống | 100–200 mg |
| Exomuc® | Viên sủi | 200–600 mg |
| Nacurmin® | Viên nang bổ gan | – |
| Acetylcystein STADA | Gói/viên sủi | 200–600 mg |
📌 Kết luận
Acetylcysteine là một loại thuốc quan trọng trong điều trị ho có đờm, bệnh hô hấp mạn tính và đặc biệt là giải độc paracetamol. Dù khá an toàn, người dùng vẫn cần tuân thủ đúng liều lượng và chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng không mong muốn.
💬 Bạn cần tư vấn thêm?
Nếu bạn đang muốn sử dụng Acetylcysteine, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ. Đừng tự ý dùng nếu bạn có bệnh lý gan, dạ dày hoặc đang dùng thuốc khác. Để lại bình luận nếu bạn có câu hỏi cần giải đáp!