Anastrozole là thuốc gì?
Anastrozole là một hoạt chất thuộc nhóm ức chế aromatase, chuyên dùng trong điều trị ung thư vú phụ thuộc hormone (HR+), chủ yếu ở phụ nữ sau mãn kinh. Thuốc có mặt trong hầu hết các phác đồ điều trị ung thư vú nội tiết và thường được sử dụng thay thế hoặc sau điều trị bằng tamoxifen.
Tên biệt dược phổ biến: Arimidex®
Cơ chế tác dụng của Anastrozole
Ở phụ nữ mãn kinh, nguồn chính tạo ra estrogen là do quá trình chuyển hóa androgen thành estrogen nhờ enzym aromatase trong mô mỡ, gan và vú.
Anastrozole hoạt động bằng cách ức chế enzym aromatase, từ đó giảm lượng estrogen trong máu, ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư vú phụ thuộc estrogen.
✅ Tác động chủ yếu là ức chế sản xuất estrogen ngoại sinh → Giảm kích thích khối u phát triển.
Công dụng của thuốc Anastrozole
🔹 1. Điều trị ung thư vú giai đoạn sớm sau mãn kinh
-
Dùng đơn trị liệu cho phụ nữ sau mãn kinh có ung thư vú dương tính với thụ thể hormone (ER+/PR+).
-
Thường sử dụng sau phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị như liệu pháp nội tiết bổ sung.
🔹 2. Điều trị ung thư vú tiến triển hoặc di căn
-
Kết hợp hoặc thay thế các thuốc khác như tamoxifen khi bệnh tiến triển.
-
Được dùng khi khối u vẫn phụ thuộc vào estrogen.
🔹 3. Chuyển đổi sau tamoxifen
-
Một số phác đồ khuyến nghị dùng tamoxifen 2–3 năm, sau đó chuyển sang Anastrozole 2–3 năm để giảm nguy cơ tái phát lâu dài.
🔹 4. Phòng ngừa tái phát
-
Kéo dài thời gian sống không bệnh (DFS) và giảm tỷ lệ tái phát tại chỗ hoặc di căn xa.
Liều dùng và cách sử dụng
| Đối tượng | Liều khuyến nghị |
|---|---|
| Phụ nữ sau mãn kinh | 1 mg/lần/ngày, uống liên tục |
| Ung thư tiến triển/di căn | 1 mg/ngày đến khi bệnh tiến triển |
| Chuyển đổi sau tamoxifen | Bắt đầu ngay khi kết thúc tamoxifen |
Uống thuốc vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, không phụ thuộc vào bữa ăn.
⏳ Thời gian điều trị kéo dài từ 5 – 10 năm tùy từng phác đồ và mức độ bệnh.
Tác dụng phụ của thuốc Anastrozole
Dù Anastrozole được dung nạp khá tốt, người dùng vẫn có thể gặp các tác dụng không mong muốn do suy giảm estrogen:
✳️ Phổ biến (trên 10%):
-
Bốc hỏa, vã mồ hôi đêm
-
Đau khớp, đau cơ
-
Mệt mỏi
-
Rối loạn giấc ngủ
-
Khô âm đạo, giảm ham muốn
⚠️ Ít gặp nhưng nghiêm trọng:
-
Loãng xương, gãy xương (do giảm mật độ xương)
-
Tăng cholesterol máu
-
Trầm cảm
-
Bệnh tim mạch ở người có tiền sử
Chống chỉ định và thận trọng
❌ Chống chỉ định tuyệt đối:
-
Phụ nữ tiền mãn kinh hoặc đang mang thai
-
Dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc
-
Dùng đồng thời với tamoxifen hoặc các liệu pháp có estrogen
✅ Cần thận trọng khi:
-
Có loãng xương hoặc tiền sử gãy xương
-
Mắc bệnh tim mạch (tăng huyết áp, xơ vữa động mạch)
-
Rối loạn lipid máu
📌 Khuyến cáo: Nên đo mật độ xương định kỳ (DEXA scan) khi dùng thuốc trên 2 năm.
Tương tác thuốc
Anastrozole ít tương tác thuốc đáng kể, nhưng cần lưu ý:
-
Không nên dùng đồng thời với estrogen hoặc thuốc tránh thai chứa estrogen.
-
Thận trọng khi dùng với thuốc ảnh hưởng đến mật độ xương (corticoid kéo dài).
Lời khuyên từ chuyên gia
✅ Kiên trì dùng thuốc đúng liều và thời gian – kết quả tốt thường thấy sau vài tháng
✅ Chủ động báo với bác sĩ nếu đau xương, mệt mỏi kéo dài hoặc có dấu hiệu trầm cảm
✅ Duy trì lối sống lành mạnh: tập thể dục nhẹ, bổ sung canxi – vitamin D, kiểm soát lipid máu
✅ Không tự ý ngưng thuốc – điều trị ung thư vú là quá trình dài, cần phối hợp chặt chẽ với bác sĩ
Tổng kết
Anastrozole là thuốc điều trị ung thư vú phụ thuộc nội tiết tố mạnh mẽ và hiệu quả, nhất là ở phụ nữ sau mãn kinh. Việc hiểu rõ công dụng, cơ chế và lưu ý khi sử dụng sẽ giúp người bệnh nâng cao hiệu quả điều trị, giảm nguy cơ tái phát và cải thiện chất lượng sống.
Câu hỏi thường gặp
1. Anastrozole có dùng được cho phụ nữ chưa mãn kinh không?
→ Không, vì thuốc không hiệu quả trong ức chế estrogen ở phụ nữ còn rụng trứng.
2. Uống thuốc bao lâu thì có hiệu quả?
→ Thường mất vài tuần đến vài tháng mới thấy cải thiện lâm sàng, tùy giai đoạn bệnh.
3. Có cần bổ sung canxi khi dùng thuốc không?
→ Có, đặc biệt nếu có nguy cơ loãng xương. Cần theo dõi mật độ xương định kỳ.